Ernstige Dyslexie (ED)
Ernstige Dyslexie (ED) is een hardnekkig leesprobleem dat gekenmerkt wordt doordat lezen, spellen en ook zelf schrijven, gezien de leeftijd en het onderwijsniveau, veel te moeizaam gaat, terwijl iemand wel een gemiddelde intelligentie heeft. Voor de diagnose ED is de voorwaarde dat er in ieder geval sprake is van ernstige leesproblemen. Volgens het NKD is de ‘grenswaarde criterium ernst bij diagnostiek’ in het behandelprotocol PDDB 3.0 strenger dan in PDDB 2.0.
– Er moet in ieder geval sprake zijn van ernstige leesproblemen: kinderen moeten op drie opeenvolgende hoofdmetingenmomenten voor woordlezen een V-(min)score of E-score behalen (laagste 10% normgroep).
– Daarnaast kan er ook sprake zijn van een (ernstig) spellingprobleem, maar voor de criteria voor doorverwijzing is een ernstig leesprobleem een noodzakelijke voorwaarde (zie ook de uitwerking van de criteria bij doelgroep).
– Tevens moet de begeleiding op alle ondersteuningsniveaus op school voldoen aan de kenmerken van effectief handelen.
Dit product heeft betrekking op de zorginhoudelijke diagnostiek en behandeling van ernstige dyslexie bij kinderen die basisonderwijs volgen. De behandeling wordt uitgevoerd conform het “Protocol Dyslexie, diagnostiek en behandeling 3.0” (NKD).
De behandeling wordt pas ingezet als de begeleiding vanuit het onderwijs (ondersteuningsniveau 1 t/m 3) tot onvoldoende resultaat heeft geleid.
Pas dan is er mogelijk sprake van ED en kunnen onderzoek en behandeling (niveau 4) gewenst zijn. De ED ondersteuning is aanvullend op de onderwijsondersteuning die gelijktijdig blijft plaatsvinden. De hulpverlening op niveau 4, zoals uitgewerkt in het convenant, vindt plaats door gespecialiseerde aanbieders. Voor de behandeling begint, worden afspraken gemaakt tussen de wettelijk vertegenwoordigers, de school en de jeugdhulpaanbieder. Het gezamenlijke doel van de onderwijsondersteuning, de behandeling en de leesondersteuning door de wettelijk vertegenwoordigers, is het halen van een functioneel niveau van technisch lezen. Minimaal leesniveau E6 is noodzakelijk om in het VO mee te kunnen komen. De ‘best practice behandeling’ waarmee dit doel bereikt moet worden, gaat uit van het specifieke taalverwerkingsprobleem. Het richt zich op lezen én spellen en gekoppelde verwerking van spraakklanken en letters/woorden. De behandeling bestaat uit inhoudelijke modules, die systematisch op elkaar voortbouwen met aandacht voor individuele kind kenmerken.
Het onderzoek moet starten voordat de leerling 13 jaar wordt en kan alleen plaatsvinden als de leerling dan nog op de basisschool zit. Een ED-traject duurt vanaf de aanmelding voor diagnostiek tot einde behandeling, maximaal twee jaar.
Uitvoeringsaspecten:
• Dit is een (deel)product van een onderwijs-zorg-arrangement en betreft het jeugdhulpdeel, dat volgens de afspraken in het convenant “Diagnose en behandeling bij Ernstige Dyslexie” pas wordt ingezet als de afgesproken onderwijsondersteuning heeft plaats gevonden;
• Het deelproduct wordt ingezet met behoud van ieders verantwoordelijkheid;
• Alvorens dit product in te zetten moet eerst worden uitgesloten dat de lees- en/of spellingproblemen een andere oorzaak hebben – denk hierbij aan slechte ogen, slecht taalonderwijs of een zeer laag IQ.